تاور کرین نوعی جرثقیل برج سازی است که اجسام سنگین را جا به جا می کند. به نحوی که جسم سنگین را تا ارتفاعی معینی بالا برده و سپس اقدام به جا به جایی آن در شعاع های گوناگون می کند. با توجه به قدرت مانور بالای در زمینه ی باربرداری در صنایع مختلف از این وسیله استفاده می شود .

تاور کرین چگونه به وجود آمد؟

همواره برای ساخت سازه های عظیم مشکل بزرگی وجود داشته ، بخصوص وقتی کار به ارتفاعات زیادی از سطح زمین می رسد باید وقت و نیرو و هزینه زیادی به کار رود تا مصالح و تجهیزات با وزن و حجم بالا در سازه قابل استفاده شوند. این مشکل در حدود 70 سال پیش با ساخت نخستین تاور کرین ها تا حدود زیادی مرتفع گردید.

اولین تاور کرین بوسیله یونانی های باستان اختراع شد و با نیروی کارگران و چهارپایان کار می کرد که از آن برای ساختن ساختمان های بلند در آن زمان مورد استفاده قرار می گرفت و اجازه حمل اجسام به بالای ساختمان مورد نظر را میداد.

کاربرد تاور کرین ها

  • برج سازی
  • سد سازی
  • سیلو سازی
  • پل سازی
  • ساختمان سازی
  • حمل کالا در بنادر

به منظور جا به جایی و بلند کردن قطعات سنگین و بزرگ مثل ژنراتورها و قطعات بتنی و فلزی در صنایع مختلف از تاور استفاده می شود.

انواع تاور کرین

تاور کرین ها به سه دسته ثابت ، متحرک و بالا رونده تقسیم می شوند.

تاور کرین ثابت و تاور کرین متحرک

نوع  متحرک خود در سه نوع موجود است:

  •  ریلی
  •  جاده ای
  •  شناور

در ساخت این تاور کرین از قطعه های ساده به شکل خرپا استفاده شده است. نوع متحرک شعاع عملیاتی گسترده ای دارند و تا ارتفاع زیادی را می توانند پوشش دهند.

تاور بالارونده روی بناهای در حال ساخت قرار می گیرند و همراه آنها با افزایش ارتفاع ساختمان بالا می رود. از این نوع  نیز در صنعت برج سازی و ساخت آسمان خراش ها و پل سازی استفاده می شود.

اجزای تشکیل دهنده

همه تاور کرین ها صرف نظر از نوع آنها اجزای ثابتی دارند که در شکل زیر می بینید:

اجزای اصلی تاور کرین

  • تیر مشبک
  • پایه جرثقیل
  • برج یا دکل
  • بازو یا تیر اصلی جرثقیل
  • پایه در پایین به یک بالشتک بتنی بزرگ که تکیه گاه تاور کرین است پیچ شده است و در بالا به دکلی متصل شده که به تاور ارتفاع می بخشد.
  • واحد چرخان
  • دکل
  • در بالای دکل، واحد چرخان که شامل چرخ دنده و موتور میباشد قرار دارد و اجازه می دهد تا تاور کرین بتواند به دور خود بچرخد.

در بالای واحد چرخان سه قسمت وجود دارد

1. بازوی افقی بلندی که وظیفه حمل بار را بر عهده دارد و واگن برقی در راستای بازو حرکت می کند تا بار را از مرکز دور یا به آن نزدیک کند. و در اصطلاح به آن جیب می گویند.

2. بازوی مکانیکی کوتاه تر یا تیر مشبکی که اصطلاحا Counter Jib خوانده می شود، در راستای بازوی بلندتر می باشد و شامل موتور و ادوات برقی می باشد که وزنی تقریبا معادل اساس بتنی تاور دارد.

3. کابین اپراتور

4. تیر مشبک (jib) شامل موتوری می باشد که نیروی لازم برای حمل بار را تامین می کند و دارای واحد الکترونیک می باشد که آن را کنترل کرده و کابل و در نتیجه واگن برقی را هدایت می کند.

موتوری که واحد چرخان را هدایت می کند در بالای جرخ دنده بزرگی قرار گرفته است.

برای انجام عملیات  عوامل مهمی هستند که در هر کارگاه باید به آنها توجه شود:

  • نوع بار
  • اندازه و شکل بار
  • محل بار و میزان تغییر مکان مورد نظر بار
  • ارتفاع لازم برای بالا بردن بار
  • شعاع عمل مجاز با توجه به تاور کرین و نوع تیر آن
  • وزن بار و ملحقات
  • فضای باز کافی برای عملیات تیر و اتاقک تاور کرین

مشخصات یک تاور کرین معمولی

حداکثر ارتفاع معادل 265 فوت یا 80 متر است که گاهی بیش از این مقدار ارتفاع دارد، به شرطی که از نوع بالارونده بوده و با افزایش ارتفاع ساختمان بالاتر میرود.

حداکثر دسترسی معادل 230 فوت یا 70 متر است. حداکثر قدرت بلند کردن بار وزنی معادل 18 تن است.

توجه : حداکثر باری که تاور کرین میتواند تحمل کند حدود 18 تن است اما اگر واکن برقی در انتهای بازوی تاور کرین باشد نمی تواند چنینی باری را تحمل کند و بهتر است که در هنگام حمل بارهای سنگین واگن برقی در بالای دکل تاور کرین باشد.

حداکثر بار مجاز

در تاور کرین از دو سویچ محدود کننده برای اطمینان از اینکه اپراتور باری بیش از حد مجاز بر آن وارد نکند استفاده شده است.

وقتی که حداکثر بار بر تاور کرین وارد می شود سویچ باعث می شود که کابل ها کشیده شده و بار بیش از 18 تن به قسمت انتهایی بازوی تاور کرین نرود.

علت سقوط نکردن تاور کرین

وقتی شما به بلندی تاور کرین نگاه می کنید، همه چیز خطرناک و نامتعادل به نظر میرسد، بخصوص اینکه هیچ کابلی از آنها پشتیبانی نمی کند.

نخستین عنصر پایداری پایه بتنی است که قبلا در مورد آن صحبت شد (بالشتک بتنی).

این پایه معمولا ابعادی به اندازه 10 × 10 × 1.3 متر و وزنی معادل 182 تن دارد.

نحوه ی عملکرد تاور کرین

همانطور که گفته شد تمام تاور کرین ها (جرثقیل برجی) شامل قسمت های پایه ای شبیه هم هستند.

پایه آن یک صفحه بتنی بزرگ است که جرثقیل را پشتیبانی می کند.

ارتباط پایه ای دکل همان است که به جرثقیل اجازه می دهد تا ارتفاع بگیرد.

بالای این دکل یک واحد چرخشی ضمیمه می شود ( چرخ دنده و موتور) که اجازه چرخش را به جرثقیل می دهد .

بالای واحد چرخشی سه قسمت وجود دارد :

شاخه بزرگ افقی ( یا بازوی کاری) : قسمتی از جرثقیل است که بار و فشار را جابجا و تحمل می کند .

بازوی افقی کوچکتر : قسمتی است که شامل موتور جرثقیل و قسمت های الکترونیکی به اضافه وزنه های تعادلی بتنی می شود.

اتاقک کنترل کننده : بازوی مکانیکی ماشین شامل موتوری است که بار و فشار را جابجا می کند و راننده به وسیله کنترل الکترونیکی جرثقیل را کنترل می کند و کابلی استوانه ای شکل که در زیر نشان داده شده است.

چگونه تاور کرین را به محل مورد نظر منتقل می کنند؟

قطعات مختلف تاور کرین بوسیله کشنده 10 تا 12 چرخه به محل مورد استفاده حمل می شود، در ابتدا بوسیله یک تاور کرین متحرک دکل 12 متری که از دو قسمت برج و چرخدنده متحرک تشکیل شده بر روی پایه بتنی قرار داده می شود و سپس بازوی تاور کرین و ماشین آلات در قسمت مربوطه مونتاژ میشود.

بعد از آن قسمت ها و اعضای افقی را در قسمت های از پیش تهیه شده قرار می دهند و در انتها وزنه تعادلی نصب می شود.

برای رسیدن به حداکثر ارتفاع از یک قاب صعودکننده یا در اصلاح تلسکوپی که بین واحد چرخان و بازو (تیر) قرار می گیرد، استفاده می شود.

برای حفظ تعادل یک وزنه در قسمت دهانه بال کوتاه قرار داده میشود ، واحد چرخان از بالای تیر جدا می شود و پیستون هیدرولیکی بزرگی واحد چرخان را به اندازه 6 متر بالاتر می برد و سپس 6 متر دیگر در بالای شکافی که بوسیله قاب صعودکننده ایجاد شده است، به ارتفاع تاور افزوده می شود.